به گزارش گردشگرآنلاین، شروین معظمی گودرزی بیان کرد: «ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که ثبت در فهرست «برنامه‌ها، طرح‌ها، و فعالیت‌های پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس» از جمله هنر سنتی خوشنویسی ایران به معنای آن است که عنصر میراثفرهنگی مورد نظری که برای آن برنامه ارائه شده است نیز در دل همین پرونده به ثبت رسیده و تنها وظیفه کمیته بین دولتی در مورد پرونده‌ها، این است که به بررسی صلاحیت ثبت آن پرونده‌ها بپردازد.»
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران افزود: «این اقدام آن قدر مهم است که یونسکو برای پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در سطح بین‌المللی فصل مشخصی را تحت عنوان “پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در بعد بین‌المللی” یعنی فصل چهارم کنوانسیون را به آن اختصاص داده است. این فصل متشکل از سه ماده از ماده ۱۶ تا ماده ۱۸ است. ماده‌ی شانزدهم مربوط به ثبت عناصر میراث زنده در “فهرست معرف میراثفرهنگی ناملموس بشریت” است که تنها به رؤیت‌پذیرتر شدن عناصر میراثفرهنگی می‌پردازد.»
او ادامه داد: «ماده هفدهم به “فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند پاسداری فوری” مربوط است که اساسا به پاسداری از عناصر مورد بحث می‌پردازد. ماده هجدهم دفتر ثبت «برنامه‌ها، طرح‌ها، و فعالیت‌های پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس» است. ثبت از نوع سوم از همه مهمتر و سخت‌تر بوده چرا که دولت پیشنهاددهنده باید علاوه بر اقدامات پاسدارانه‌ای که در پرونده‌های ذیل فهرست‌های دیگر هم می‌آید، باید برنامه مشخصی را برای اقدامات خود ارائه دهد.»
ثبت برنامه‌های مربوط به پاسداری از میراث ناملموس بسیار مهمتر از ثبت در فهرست‌های دیگر است
گودرزی تاکید کرد: «به نظر من ثبت برنامه‌ها و فعالیت‌های مربوط به پاسداری از میراث ناملموس بسیار مهمتر از ثبت در فهرست‌های دیگر است چرا که دولت مورد نظر متعهد به انجام برنامه مشخصی برای پاسداری از میراث زنده مورد نظر می‌شود. نکته مهم این است که وقتی پرونده‌ای را در قالب ماده هجدهم ثبت می‌کند به این معناست که یونسکو وجود میراثفرهنگی مورد نظر را پذیرفته که در پس آن برنامه‌ی مربوط به آن را مورد بررسی قرار داده و نهایتاً قبول کرده است.»
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران تصریح کرد: «مطابق بند اول ماده ۱۸ کنوانسیون ۲۰۰۳، کمیته بین دولتی بر مبنای پیشنهادهای تسلیم شده از سوی کشورهای عضو و هماهنگ با معیارهایی که مقرر است، این کمیته، تعریف و به وسیله مجمع عمومی وضع شود به شکل دوره‌ای برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌هایی کشوری، زیرمنطقه‌ای یا منطقه‌ای را برای پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس که تشخیص می‌دهد به‌شکلی مناسب اصول و اهداف این کنوانسیون را منعکس می‌کند انتخاب و ترویج خواهد کرد. در این راستا نیازهای ویژه کشورهای در حال توسعه را در نظر می‌گیرد.»
او ادامه داد: «مطابق بند سوم ماده ۱۸، کمیته عملیاتی‌سازی، طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های مورد اشاره را با انتشار تجربه‌های موفق همراه می‌کند و در این راستا راهکارهایی را مورد استفاده قرار می‌دهد که مقرر است توسط همین مرجع وضع شود.»
ثبت ۳۸ پرونده مربوط به برنامه ملی پاسداری از زمان تشکیل کنوانسیون ۲۰۰۳
گودرزی عنوان کرد: «تهیه چنین پرونده‌هایی بسیار سخت است و به همین دلیل هم تعداد این نوع از پرونده‌ها در فهرست‌های سه‌گانه یونسکو در کنوانیسیون ۲۰۰۳ بسیار کم است. از میان ۶۲۹ میراثفرهنگی ناملموس که توسط ۱۳۹ کشور که از زمان تشکیل کنوانسیون پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳ تاکنون به ثبت جهانی رسیده است، تنها ۳۸ پرونده مربوط به برنامه ملی پاسداری بوده یعنی حدود یک شانزدهم پرونده‌ها است.»
اقدام ارززنده وزارت میراثفرهنگی برای ثبت هنر سنتی خوشنویسی ایران در یونسکو
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران درباره «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی ایران» که به عنوان هفدهمین عنصر فرهنگی ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، گفت: «هنر سنتی خوشنویسی ایران در برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است و این اولین اقدام وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که چنین برنامه‌ای را نوشته که جا دارد از تمام دست اندرکاران این پرونده از جمله نویسندگان، مدیران و کارشناسان میراثفرهنگی قدردانی کرد.»
ثبت «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی ایران» به عنوان یک الگو برای سایر کشورها
او افزود: «این ثبت جهانی به پایداری همیشگی هنر خوشنویسی ایرانی کمک بسیار مهمی می‌کند و می‌توانیم یک برنامه جدی‌تر با حضور کارشناسان وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اساتید خوشنویسی و کارشناسان یونسکو بنویسیم که به زبان انگلیسی نشر شود تا به عنوان یک الگو برای سایر کشور بر روی سایت یونسکو قرار گیرد تا کشورهای دیگر بتوانند از این برنامه استفاده کنند و آن را با توجه به شرایط و مقتضیات برای کشور خود بومی‌سازی کنند.»
گودرزی عنوان کرد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که پرونده “برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی ایران” به خوبی کلیت هنر خوشنویسی را معرفی کرده است و برنامه‌های خود را برای این پاسداری آن اعلام کرده است. این برنامه نشان می‌دهد که دستگاه‌های دولتی به همراه سازمان‌های مردم‌نهاد مربوطه در کنار یکدیگر دست به دست هم دادند تا چنین برنامه‌ای نوشته شود که در زندگی مردم جامعیت داشته باشد.»
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران گفت: «از دید یونسکو پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس به معنای منجمد کردن این نوع از میراث نیست. یعنی قرار نیست که میراث زنده عینا همانی باشد که در گذشته بوده است، بلکه با تغییر زندگی و بنا به مقتضیات روز اجتماع مورد نظر ممکن است تغییراتی در آن میراث به‌وجود آید.»
هنر خوشنویسی در جای‌جای زندگی مردم حضور دارد
او افزود: «پرونده ارسالی به یونسکو نشان می‌دهد که به‌نوعی همه از خوشنویسی استفاده می‌کنند برای مثال در کتب درسی مقاطع مختلف از فونت‌هایی با توجه به رسم‌الخط ایرانی استفاده شده است. خوشنویسی در جای‌جای زندگی مردم حضور دارد و مثال‌های فراوانی برای آن وجود دارد. زیبایی این میراثفرهنگی ناملموس در جاری و ساری بودن آن است که خود را با شرایط روز کنونی تطبیق داده است و با خلاقیت ایران این هنر ماندگار می‌شود.»
ثبت خوشنویسی توسط ترکیه صرفا جنبه معرفی دارد
به گزارش گردشگر آنلاین به نقل از میراث آریا، گودرزی درباره ثبت هنر خوشنویسی ترکیه در فهرست معرف میراثفرهنگی ناملموس بشریت گفت: «این نوع ثبتی که ترکیه انجام داده است صرفا جنبه معرفی دارد در حالی‌که ثبت «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی ایران» فراتر از معرفی است و جمهوری اسلامی ایران در این پرونده علاوه بر معرفی هنر خوشنویسی نشان می‌دهد که این هنر در ایران سابقه طولانی دارد و جزو میراثفرهنگی ناملموس ایران است یعنی هنری که وجود داشته و دارد که برای آن برنامه نوشته می‌شود. این تصور برای عده‌ای از افراد وجود دارد که چرا وزارت میراثفرهنگی هنر خوشنویسی ایران را ثبت نکرد در حالی‌که این تصور اشتباه است.»
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران افزود: «هنر خوشنویسی همچون بوستانی است که ترکیه و عربستان و کشورهای همراه آنان تنها به ارائه تصویری از این بوستان بسنده کرده‌اند، در حالی که ایران برای این ماندگاری و رؤیت‌پذیری بیشتر این بوستان، برنامه ارائه داده است.»
فهرست ثبت اقدامات خوب پاسدارانه مطابق با روح کنوانسیون ۲۰۰۳ است
او تاکید کرد: «همان‌طور که دبیر سابق کنوانسیون پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳، خانم سیسل دویل، در مصاحبه خود با هانا اشرایبر و لوکاس لیزینسکی اعلام کرده است، فهرست ثبت اقدامات خوب پاسدارانه مطابق با روح کنوانسیون ۲۰۰۳ بوده و بهترین نوع ثبت است و همیشه جاری و ساری است و با ثبت آن فعالیت‌ها و آموزش‌ها ادامه دارد.»
گودرزی ادامه داد: «با توجه به اینکه تنها ۱۸ سال از عمر کنوانسیون پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳ می‌گذرد، ۱۸۰ کشور عضو آن هستند که نشان از سرعت نفوذ این کنوانسیون دارد. نخستین کشورهایی که به این کنوانسیون پیوستند، هیچ کدام اروپایی نبودند. الجزایر نخستین کشور و سپس ژاپن، کره جنوبی، چین و گابن عضو این کنوانسیون شدند.»
مدیر بخش میراثفرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران بیان کرد: «هرچند تهیه این نوع از پرونده‌ها دشوارتر از دو نوع دیگر است، اما امیدوارم بیش از پیش مورد نظر مدیران مربوطه قرار بگیرد چرا که بر این باورم که عناصر میراث ناملموس بسیاری در ایران وجود دارد که می‌توان برای آن‌ها برنامه‌ی ملی و حتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تهیه کرد.»
