به گزارش گردشگرآنلاین از خراسان رضوی، او که در مدت نسبتا کوتاه مدیریتش در خراسان رضوی مصمم بود تا با طرح‌های بزرگ خود را بر سر زبان‌ها بیاندازد در ۱۰ اردیبهشت ماه سال ۹۸ جلسه‌ای با عنوان “امکان سنجی جابه‌جایی فرودشگاه شهید هاشمی‌نژاد” را در استانداری برگزار کرد و در این جلسه مقرر شد شهرداری مشهد برای انجام مطالعات اقتصادی زمین فعلی فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد و برآورد میزان درآمدهای حاصل از تغییر کاربری آن اقدام کند.
وی یک ماه بعد در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان خراسان رضوی در رابطه با این طرح بیان کرد: برای فرودگاه جدید مشهد از منابع غیر دولتی استفاده می‌شود و ما این طرح را شهر فرودگاهی می‌گوییم زیرا اقتصادی است، اما اگر بگوییم فرودگاه ممکن است اقتصادی نباشد.
رزم حسینی همچنین تصریح کرد که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۰، ۵۰ میلیون زائر سالانه به مشهد سفر کنند. او بر این اعتقاد بود که با توجه به ظرفیت زائری که سالانه وارد مشهد می شوند ضرورت دارد این کلانشهر، یک شهرک فرودگاهی داشته باشد.
چرا شهر فرودگاهی؟
در کنار پیش‌بینی افزایش حضور زائران در مشهد طی سال‌های آینده، طرح جابه‌جایی فرودگاه مشهد از سال‌ها قبل به این دلیل پیگیری می‌شد که آلودگی هوا و آلودگی صوتی هواپیماها برای شهروندانی که در مناطق نزدیک به فرودگاه سکونت دارند مشکلات زیادی ایجاد کرده است، به طوری که برای برطرف کردن این مشکلات پیشنهاداتی همچون ایجاد باند مورب و جابه‌جایی فرودگاه مطرح شده و آخرین پیشنهاد هم ایجاد شهر فرودگاهی بود.
اما رهایی از این مشکلات و اجرای هرگونه ایده جدیدی در فرودگاه مشهد با سد بزرگی با عنوان “هزینه بالا و کمبود اعتبار” همراه بود. به طوری که در سال ۹۱ وقتی با سفر هیات دولت دهم طرح جابه‌جایی فرودگاه مشهد به طور جدی مطرح شد در سال ۹۳ به دلیل هزینه‌های بالا اجرای آن به محاق رفت.
ساخت باند مورب هم که قرار بود با سرمایه‌گذاری یک شرکت فرانسوی انجام شود با اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان در سال ۹۸، نسبت به عملیاتی شدن اجرای آن قطع امید شد و سپس گزینه جدیدی به نام “ایجاد شهر فرودگاهی مشهد” برای توسعه فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد روی میز قرار گرفت، آن هم در شرایطی که اعمال مجدد تحریم‌ها شریان‌های اقتصادی کشور را هر روز تنگ‌تر می‌کرد.
سال ۹۸، پس از کش و قوس‌های فراوان و برگزاری جلساتی درخصوص معرفی زمین مناسب برای اجرای این طرح دیگری خبری از تاییدیه شرکت فرودگاه‌های کشور نشد و معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی در پاسخ به سوال رسانه‌ها مبنی بر سرنوشت این طرح اعلام کرد «هزینه ساخت فرودگاه‌های جدید بسیار سنگین است و شرکت فرودگاه‌ها نسبت به ایجاد شهر فردوگاهی در مشهد قانع نشده است».
علیرضا رزم حسینی که پر بیراه نیست اگر او را طراح اصلی ایده ایجاد شهر فرودگاهی در مشهد بدانیم در مهر ماه سال ۹۹، به عنوان وزیر صمت از مجلس رای اعتماد گرفت و ایده‌های بزرگش برای خراسان رضوی را هم در چمدانش گذاشت و به ناکجاآباد برد.
مدتی طرح شهر فرودگاهی مشهد مسکوت مانده بود تا اینکه در آذر ماه ۱۴۰۰، سیدعبدالله ارجائی، شهردار وقت مشهد با اشاره به آلایندگی ناشی از عبور هواپیماها از روی شهر اظهار کرد: هر هواپیما به اندازه ۴۰۰ خودرو فرسوه آلاینده ایجاد می‌کند، بنابراین معتقدم مشهد یک شهرک فرودگاهی و بندر خشک با حداقل هزار هکتار زمین نیاز دارد تا بتوان فرودگاه، راه آهن، نمایشگاه و میدان بار مرکزی را به آنجا منتقل کرد.
او که مسئولیت این کار را تا زمان تشکیل ساختار جدید، معاونت اقتصادی شهرداری معرفی کرد، درخصوص ضرورت اجرای این طرح به رسانه‌ها گفت: تجمیع رسته‌های مختلف حمل‌ونقل در یک مکان ضرورتی است که امروز همه شهرهای دنیا به آن رسیده‌اند، این شهرک‌ها در شهرهای بزرگ دنیا وجود دارد و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) هم نمونه آن است.
شهردار وقت مشهد تاکید کرد: ضرورت اجرای این ایده بر کسی پوشیده نیست و ما در دوره پساکرونا باید آماده خدمات دهی به ۴۰ میلیون زائر و گردشگر در مشهد باشیم.
گره شهر فرودگاهی مشهد کجاست؟
شهر فرودگاهی مشهد طرحی است که می‌توان ساعت‌ها درباره مزایا و ضرورت‌های آن سخن گفت، اما اجرای یک طرح آن هم با این وسعت، زمانی ممکن می‌شود که بعد از مطالعات و امکان‌سنجی‌ها، برآورد دقیقی از میزان هزینه‌ها و اعتباراتی که نیاز دارد صورت گیرد و بعد از آن به مرحله تامین اعتبار برسد، حالا توسعه فرودگاه مشهد یا ایجاد شهر فرودگاهی سال‌هاست که در این ۲ مرحله در حال درجا زدن است.
این موضوعی است که در اسفند ماه سال ۱۴۰۰، محمد امانی، مدیر دفتر ارزیابی‌های اقتصادی و مدیریت بهره‌وری وزارت راه و شهرسازی بر آن صحه گذاشت و در اظهار نظری بیان کرد: ما با تئوری جابه‌جایی فردوگاه مشهد مخالفیم؛ چراکه هیچ جای دنیا این کار را نمی‌کنند، واقعیت هم این است که هنوز معیارها و شاخصه‌هایی برای شهر فرودگاهی در کشور تعیین نشده است، اما قبل از همه این‌ها اجرای چنین طرحی باید بر اساس یک «بیزینس پلان» و یک سرمایه‌گذار خصوصی باشد، در این صورت ماجرا فرق می‌کند.
ساخت شهر فرودگاهی تاکنون نمونه موفقی هم در کشور نداشته است، به طوری که امانی اعلام می‌کند نمونه چنین طرحی شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) در تهران بوده که بنا بود بسیاری از کاربری‌ها در آنجا اتفاق بیفتد، اما نه منطقه آزاد، نه منطقه ویژه، نه ورزشگاه، نه مجموعه فرهنگی و … در این شهر احداث نشد و فقط اسمش است. اگر همان زمان «قرارداد حقوقی» و «بیزینس پلن» درستی تنظیم می‌شد این وضعیت در شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) پدید نمی‌آمد.
بعد از سر و صداهایی که شهردار وقت مشهد (ارجائی) نسبت به ساخت شهر فرودگاهی به راه انداخت و این طرح دوباره بر سر زبان مسئولان اجرایی استان افتاد، قرار شد تا سال گذشته و در هفته دولت گزارش نهایی از امکان‌سنجی این پروژه ارائه شود، اما وقتی یک ماه از هفته دولت گذشت و همچنان خبری از انتشار جزئیات طرح مذکور نبود جواد خدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی اعلام کرد «این گزارش هنوز نهایی نشده است». او همچنین از انجام مذاکراتی با هدف جذب سرمایه‌گذار خارجی برای اجرای این طرح خبر داد و گفت: با چند مجموعه از چین و دیگر کشورها گفت‌وگوهایی شده است.
او از ارائه هرگونه آماری نسبت رقم سرمایه‌گذاری این پروژه خودداری کرد و گفت: بناست این طرح در قالب یک شهر حمل‌ونقل ترکیبی با محوریت فرودگاه فعالیت کند، بنابراین رقم سرمایه گذاری آن عدد بزرگی است که بعد از نهایی شدن مطالعات اعلام می‌شود.
در حالی که حدود ۷ ماه از این اظهارات معاون استاندار خراسان رضوی می‌گذرد در چند روز گذشته خبری منتشر شد که اجرا یا عدم اجرای این طرح را به تردیدهای جدی مواجه کرد، خبر این بود؛ «بر اساس پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه احداث فرودگاه جدید در کشور ممنوع اعلام شد و موارد استثنا با تصویب هیات وزیران مجاز به انجام خواهد بود.»
پس از انتشار این خبر با وجود اینکه معاون استاندار خراسان رضوی اعلام کرد احداث شهر فرودگاهی مشهد مربوط به برنامه ششم توسعه است و مصوبه هیات وزیران را دارد اما وارد شدن آن به فاز عملیاتی و اجرایی همچنان با اما و اگرهای جدی روبه‌روست؛ چراکه بعد از گذشت سال‌ها تاکنون گزارش نهایی از امکان سنجی اجرای این طرح منتشر نشده و با وجود اینکه معاون استاندار خراسان رضوی چند روز گذشته بیان کرده که «مطالعات این پروژه به پایان رسیده و توسط شرکت فرودگاه‌ها در حال بررسی برای تأیید نهایی است»، باید منتظر ماند و دید آیا توسعه فرودگاه مشهد مانند سال ۹۳ محکوم به شکست خواهد شد و به سرنوشت سایر ابر پروژه‌هایی مانند قطار سریع‌السیر مشهد-تهران دچار می‌شود یا سرانجام می‌تواند «بله» را از شرکت فرودگاه‌ها برای اجرا بگیرد؟
شهر فرودگاهی مشهد؛ محکوم به شکست یا موفق در اجرا؟
